TRAFO MERKEZİ KÖŞKLERİ
Trafo merkezi orta gerilim panolarından, transformatörden, alçak gerilim panolarından, akü redresör grubundan, kablolardan ve daha birçok ekipmandan oluşur. Bu ekipmanları dış çevresel ortamda koruyan kompakt tip yapılar köşk olarak adlandırılır. Trafo köşkü, dışarıda halka açık alanlarda yerleştirilebilir. Bu yapılar beton köşk, prefabrik köşk veya metal köşk olarak üretilebilir. Köşk içinde yüksek gerilim odasında orta gerilim hücreleri, transformatör odasında dağıtım transformatörü ve alçak gerilim bölümünde ise alçak gerilim panosu bulunur. Uygulamaya göre bu ekipmanlar çıkarılabilir veya eklenebilir.
Trafo Köşkü Olarak Beton Köşkler Nasıl Kullanılır?
Beton köşkler, trafo merkezi olarak kullanılabilmektedir. Beton köşkün gövdesi, betonarmeden yapılmış, temel bölümü ve duvarların beraber döküldüğü kısım monoblok bir yapıdadır. Köşkün duvar ile temel kısmının birleştiği ara kesit ve bütün yapıyı saran ana kirişler betonarme gövdeye taşıyıcı özellik sağlar. Zeminin beton ile birleştiği bölümde kablo giriş çıkış yerleri bulunur. Bu da kablonun yeraltından girişine olanak sağlar. Çatı yapısı özel tasarlanabilir olup, bir iç ark arızasında oluşabilecek yüksek basınçlı gaz çıkışlarının dış ortama atılabilmesi için çatının etrafında hava sirkülasyon kanalları bulunur. Betonarme gövdenin dış yüzeyi silikon bazlı dış cephe kaplama ile kaplanır. Yağmur veya kar yağışı durumlarında çatılar su sızıntısı olmayacak şekilde imal edilir. Köşkün kapıları operatörün rahat çalışması amacıyla 120 derece açılabilen 2 mm kalınlıkta pregalvaniz sacdan üretilmektedir. Genelde 400 kVA ve üzerindeki güçler için trafo köşkleri istenir. Orta gerilimden alçak gerilime indirici tip trafo merkezleri için kullanılır. Ekipmanlar dış ortama kapalı olduğu için enerji kesintisi riski en az düzeye iner. Sistemin çalışması esnasında kapısının kapalı ve kilitli olması gerekir. Köşk üzerinde ayrıca tehlike sembolleri içeren çeşitli işaret plakaları, yazılar ve levhalar bulunur. Ülkemizde kullanılan beton köşkler TEDAŞ MYD/2000-036.C Beton Mahfazalı Kompakt Tip YG/AG Dağıtım Transformatör Merkezleri Teknik Şartnamesi’ne uygun şekilde üretilmelidir.
Beton köşkler maksimum 7,2 metreye kadar üretilmektedir. Bunun üzerinde bir köşk ihtiyacı varsa ya prefabrik köşk ya da metal köşk çözümleri sunulmaktadır. Prefabrik köşkler sahaya demonte şeklinde sevk edilip, montajı sahada yapılmaktadır. Uzunluğu, genişliği ve derinliği uygulamaya göre istenilen şekilde ayarlanabilir. Temel kirişi, yan duvarlar ve çatı arasında yer alan özel kilitlemeler ile sağlam ve dayanıklı yapılardır. İstenilen renge boyanabilir. Birçok özelliği beton köşke benzer olup, ülkemizde kullanılacak prefabrik köşklerin üretimi TEDAŞ MLZ/2006-52.A Prefabrik Dağıtım Merkezi ve YG/AG Dağıtım Transformatör Merkezi Binaları Teknik Şartnamesi’ne uygun olmalıdır. Beton ve prefabrik köşklerin mahfaza sınıfı 10 olup, koruma sınıfı IP23 olarak üretilir.
Trafo Köşkü Olarak Metal Köşkler Neden Kullanılır?
Metal köşkler trafo merkezi olarak kullanıldığı uygulamalar mevcuttur. Metal köşklerin kapısı, ara bölmeleri, havalandırma panjurları en az 2 mm kalınlıktaki sıcak daldırma galvanizli hazır çelik saclardan imal edilir. Galvanizli saclar monte edilirken veya birleştirilirken, ark ya da oksijen kaynaklı malzemeler kullanılmaz. Çünkü birleştirme işlemi sırasında galvanize zarar gelebilir. Köşkün çatısı ısı yalıtımlıdır. Aksi belirtilmedikçe metal köşkün iç ve dış yüzeyleri RAL 7032 renginde toz boya ile boyanır. 50 kVA gibi küçük güçlerden 4000 kVA gibi büyük güçlere kadar metal köşkler kullanılabilir. Metal köşkün boyutu tasarımcı tarafından belirlenir. Köşk içerisine konulacak orta gerilim hücreleri, trafolar, AG panolar, akü redresör grupları veya jeneratörler içinde montajı yapılmış bir şekilde veya içi boş bir şekilde sevk edilebilir. Beton köşklere göre daha hafiflerdir. Kara yolu ile uzak yerlere taşınabilir. Yurt dışı projeleri için kullanılacak trafo merkezleri genelde metal köşklerden oluşur. Römork, treyler gibi araçlar kullanılarak mobil trafo merkezleri imal edilebilir. TEDAŞ’ın sac köşklere ilişkin herhangi bir şartnamesi bulunmamaktadır.
