Termik Röle Nedir?

Termik röle, üç fazlı asenkron motorları uzun süreli aşırı akım ve faz dengesizliğine karşı koruyan, bimetal esaslı ısıya duyarlı bir koruma elemanıdır. Motor akımı arttığında bimetaller ısınır, gecikmeli bir mekanizma ile “trip” konumuna geçer ve genellikle seri bağlı kontaktörü açtırarak motoru devreden çıkarır. Kısa devreyi kesmez; kısa devre koruması üst eleman (sigorta veya şalter) tarafından sağlanmalıdır.

Termik Röle Çalışma Prensibi

Termik bölüm, motor akımının ısıl etkisine tepki veren bimetal şeritlerden oluşur. Akım, ayarlanan eşiği uzun süre aştığında bimetaller eğilir ve açtırma mekanizmasını tetikler. Faz kaybı veya dengesizliğinde bir fazdan geçen akım artacağı için ısıl etki hızlanır ve röle açar. Çoğu model manuel resetlidir; bazı serilerde otomatik reset seçeneği bulunur. Elektronik tiplerde sıcaklık telafisi ve dengesizlik algısı daha hassastır.

Motor Koruma Şalteri İle Termik Röle Arasındaki Farklar

Motor koruma şalteri (termik-manyetik) hem aşırı akım hem kısa devre koruması yapar ve elle açma-kapama işlevi sağlar. Termik röle ise kısa devreyi kesmez; kontaktörle birlikte kullanılır ve esas olarak aşırı akım/faz dengesizliğine karşı korur. Otomasyon ve sık kumandalı sistemlerde kontaktör + termik röle kombinasyonu yaygındır; tek noktadan manuel anahtarlama gereken yerlerde motor koruma şalteri tercih edilir.

Termik Röle Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Termik röle, kontaktörün çıkış tarafına seri bağlanır; böylece motor akımı çalışma sırasında termikten geçer. Yardımcı kontaklar 95–96 (NC, trip) ve 97–98 (NO, alarm) uçlarıyla kilitleme devresine veya PLC’ye alınır. Toprak (PE) ve nötr (N) pano baralarında toplanır; termik faz hatlarında görev yapar. Elektronik tiplerde ok yönü/hat işaretleri varsa üretici şemasına uyulur.

Termik Röle Ayarı Nasıl Yapılır?

Önce motor etiketindeki anma akımını (In) okuyun. Termik rölenin akım skalasını bu In değerine getirerek başlangıç ayarını yapın. Kısa bir deneme çalıştırmasıyla ısıl davranışı izleyin; gereksiz açma yoksa ayar doğrudur. Uzun yol alma veya ağır kalkış görülen uygulamalarda üretici kılavuzunda izin verilen sınırlar içinde küçük düzeltmeler yapılabilir. Ortam sıcaklığı değişiyorsa bazı seriler otomatik sıcaklık telafisi yapmaz; bu durumda üreticinin derating tablolarıyla ayarı yeniden doğrulayın.

Termik Röle Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Klasik bimetal termik röleler genel amaçlı motorlarda standarttır. Elektronik termik röleler, sıcaklık telafisi ve faz dengesizliğine duyarlılık sayesinde değişken yük profillerinde daha kararlı çalışır. Geniş ayar bantlı tipler, bakım ekiplerine farklı motorları tek seriyle kapsama kolaylığı sağlar. “Schneider termik röle” gibi marka odaklı seçimlerde kontaktör serisiyle mekanik ve elektriksel uyumluluk ve ortak aksesuar kullanımı önemli bir kriterdir.

Saha Montajı ve Primer İkili Bağlantı

Termik röle, kontaktör altına doğrudan tak-çıkar gövdelerle veya ray adaptörüyle monte edilir. Klemensler üretici tork değerleriyle sıkılmalı, pabuç/ferül kullanılmalıdır. İlk çalıştırmadan sonra ısıl gevşemelere karşı yeniden tork kontrolü iyi bir pratiktir. Düşük akımlı motorlarda hassasiyeti artırmak için bazı modeller “primer ikili bağlantı”ya izin verir: Akım, termik gövde içinden iki kez dolaştırılarak bimetalden etkin akım daha yüksek “algılanır”. Bu yöntem tüm serilerde desteklenmez; üretici şeması onaylanmadan uygulanmamalıdır.

Termik Röle Arızası Nasıl Anlaşılır?

Sık veya nedensiz trip, çoğu zaman faz dengesizliği, gevşek klemens, düşük gerilim veya yük sıkışması gibi saha sebeplerine işaret eder. Resetlenmeme, mekanik kilitlenme ya da aşırı ısıl stresten kaynaklanabilir. Yanık koku/aşırı ısınma zayıf temas ya da yetersiz kesit göstergesidir. Alarm bilgisinin gelmemesi 95–96/97–98 yardımcı kontak kablolamasındaki hatalara bağlanabilir. Elektronik tiplerde LED tanı kodları üretici kataloğuna göre yorumlanmalıdır.

Termik Röle Fiyatları ve Satın Alma İpuçları

“Termik röle fiyatları” akım bandı, bimetal/elektronik tip, mekanik boyut, yardımcı kontak/aksesuar seçenekleri, seri/marka ve sertifikasyon düzeyine göre değişir. Fiyat karşılaştırırken yalnız akım aralığına değil, kontaktör serisi uyumuna, montaj biçimine, sıcaklık telafisi özelliklerine ve teslim süresine de bakın. Marka karşılaştırmalarında muadil serilerin ayar bandı, ısıl sınıfı ve yardımcı kontak konfigürasyonunu teknik tablolarla eşleyin.

Sıkça Sorulan Sorular

Termik röle nedir? Motoru uzun süreli aşırı akım ve faz dengesizliğine karşı koruyan, bimetal/elektronik yapıda koruma elemanıdır.

Termik röle bağlantısı nasıl yapılır? Kontaktörün çıkışına seri; 95–96/97–98 yardımcı kontakları kilitleme ve alarm için kullanılır.

Termik röle ayarı nasıl yapılır? Motor In değerine ayarlanır; deneme çalışması sonrası gerekirse küçük düzeltme yapılır.

Motor koruma şalteri ile termik röle farkı nedir? Motor şalteri kısa devreyi de keser; termik röle kesmez, kontaktörle birlikte çalışır.